Kościół i klasztor oo. Cystersów w Mogile

Mogilski kościół Najświętszej Marii Panny i św. Wacława oraz towarzyszący mu zespół klasztorny, to jedne z najcenniejszych zabytków sakralnych Małopolski. Cystersi przybyli tu w 1222 r. Wzniesiony przez nich kościół jest przykładem stylu przejściowego między romanizmem a gotykiem (choć trudno się tego spodziewać patrząc na barokową fasadę kościoła, dostawioną w XVIII w.). Świątynię charakteryzują cechy typowe dla cysterskiego budownictwa w całej Europie.

W XVI w. kaplice od strony północnej przekształcono w jedną – świętego Krzyża. Znajduje się tam słynący łaskami krucyfiks. Krzyż jako jedyny element wyposażenia ocalał z pożaru kościoła w XV w. Spłonęły tylko włosy Chrystusa i przepaska na biodra, dlatego od tamtej pory nakłada się figurze Zbawiciela perukę z prawdziwych włosów, a biodra przepasuje prawdziwą tkaniną.